Kinh tế Trung Quốc mất bao lâu để phục hồi sau dịch Covid-19?

Việc chính quyền Trung Quốc kêu gọi người dân quay lại làm việc, doanh nghiệp nối lại sản xuất và nỗ lực khơi thông dòng chảy hàng hóa, đã tạo ra sự thay đổi đáng kể trên khắp quốc gia này.

Theo SCMP, kiềm chế dịch virus corona (Covid-19) vẫn là ưu tiên hàng đầu của chính phủ Trung Quốc ở thời điểm này. Tuy nhiên, thông điệp từ Bắc Kinh gửi đến chính quyền các địa phương cũng rất rõ ràng. Đó là không thể đặt triển vọng kinh tế dài hạn của quốc gia vào tình thế nguy hiểm, bằng cách phản ứng thái quá với sự bùng phát của dịch bệnh.

Tuy nhiên, việc nối lại hoạt động tại các nhà máy, công trường xây dựng và tòa nhà văn phòng không thể được thực hiện trong một đêm, vì các trung tâm kinh tế của Trung Quốc - bao gồm đồng bằng sông Dương Tử, châu thổ sông Châu Giang và các thành phố lớn như Bắc Kinh hay Thượng Hải, có nguy cơ lây nhiễm cao khi dòng người lao động nhập cư đổ về.

Các công ty tham gia sản xuất thiết bị y tế (bao gồm khẩu trang) và các công ty giao hàng là nhóm doanh nghiệp đầu tiên hoạt động trở lại, theo chỉ thị của chính quyền địa phương. Các nhà máy và nhà sản xuất chỉ sử dụng nguồn nhân lực tại địa phương và thực hiện các biện pháp kiểm dịch đầy đủ với nhóm tiếp theo.

Ví dụ như ở Hàng Châu, người lao động đủ điều kiện quay lại làm việc khi đã ở phía Đông thành phố trong 14 ngày trước đó, có sức khỏe tốt, chưa từng ghé thăm khu vực có dịch từ đầu năm, không có tiếp xúc với bệnh nhân hoặc người bị nghi nhiễm virus corona.

Một yêu cầu chung cho các nhà máy là phải cung cấp đủ khẩu trang cho nhân viên, thường là mỗi công nhân 2 chiếc/ngày. Tuy nhiên, điều này khá khó khăn trong tình hình hiện tại, vì Trung Quốc đang trải qua tình trạng thiếu khẩu trang nghiêm trọng.

"Theo như tôi biết, ngay cả đối với những doanh nghiệp có doanh thu hàng năm hơn 20 triệu Nhân dân tệ (2,8 triệu USD) tại thành phố Ninh Ba, chỉ khoảng 5% trong số họ, đủ điều kiện hoạt động trở lại tính đến thời điểm hiện tại", Linda Chen, nhân viên một công ty sản xuất khung hỗ trợ cho máy tính bảng ở Ninh Ba (Chiết Giang) cho biết.

"Mặc dù chúng tôi đã được phép khởi động lại sản xuất, nhưng chỉ 20% công nhân đi làm, và phần lớn là lao động địa phương”, cô nói thêm.

Lisa Li, giám đốc điều hành tại một công ty sản xuất áo khoác lớn, cho biết doanh nghiệp của bà không thể cung cấp đủ khẩu trang cho nhân viên. “Chúng tôi chỉ có thể sắp xếp cho 200 công dân làm việc trên dây chuyền sản xuất của nhà máy tại Quảng Đông, do không thể đáp ứng được yêu cầu của chính quyền địa phương.", bà Li than thở.

"Chính quyền yêu cầu mỗi doanh nghiệp phải cung cấp cho nhân viên 2 chiếc khẩu trang/ngày và có đủ hàng dự trữ cho 10 ngày liên tục. Điều này có nghĩa là công ty phải có ít nhất 4.000 khẩu trang trong kho mỗi ngày. Chúng tôi cần dự trữ thêm khẩu trang nếu muốn nhiều công nhân hơn quay lại làm việc".

Đối với các nhà sản xuất lớn của Trung Quốc - vốn là chìa khóa trong chuỗi giá trị, việc xin phê duyệt nối lại hoạt động sẽ dễ dàng hơn. Nhà máy của Tesla tại Thượng Hải nối lại sản xuất hôm 11/2.

Foxconn cũng đã bắt đầu một công đoạn sản xuất, dù nhiều công nhân nhập cư chưa thể quay lại làm việc vào thời điểm này. Volkswagen đã khởi động lại sản xuất tại 6 nhà máy ở Trung Quốc hôm 12/2, và 8 nhà máy còn lại dự kiến sẽ đi vào hoạt động trong tuần tới.

Các nhà máy có nhiều lao động ở Trung Quốc sẽ tiếp tục phải chờ đợi

Những nhà máy nhỏ, đặc biệt là những nhà máy sử dụng nhiều lao động và phụ thuộc vào lao động nhập cư ở Trung Quốc, sẽ phải chờ lâu hơn.

"Rất ít công ty sản xuất giày dép nhỏ với qui mô vài trăm công nhân ở Đông Hoản đã nhận được giấy phép để bắt đầu lại công việc cho đến nay", Wang Jie, người điều hành một nhà máy giày dép trong thành phố cho biết. Những nhà sản xuất khác không có đủ tài chính để mua đủ khẩu trang, hoặc sắp xếp không gian cách li cho công nhân", ông nói thêm.

"Thật bất công khi chính quyền địa phương buộc các nhà máy nhỏ phải chịu trách nhiệm về những công nhân bị nhiễm bệnh", ông Wang nói. "Chỉ cần thêm một trường hợp nhiễm bệnh là thảm họa xảy đến cho toàn bộ nhà máy".

Ông Cheng Chi-hung, chủ một công ty sản xuất mũ bảo hiểm ở Đông Hoản, cho biết nhiều công ty cần các nhà sản xuất đầu cuối hoạt động trở lại, mới có thể khôi phục năng lực sản xuất.

"Nguyên liệu trong kho dự trữ chỉ đủ trong 15-30 ngày tới và khoảng một nửa số công nhân của chúng tôi đã sẵn sàng làm việc. Nếu các nhà cung cấp không thể hoạt động trở lại trước ngày 1/3, quá trình sản xuất của chúng tôi sẽ không thể tiếp tục", ông Cheng lo lắng.

Ngay cả đối với những nhà máy được cấp phép hoạt động trở lại, sẽ mất thêm thời gian để sản xuất trở lại bình thường.

"Công ty của tôi được phép nối lại sản xuất, nhưng những gì công nhân có thể làm bây giờ chỉ là lau và khử trùng nhà máy, vì hầu hết các nhà cung cấp, từ nhà máy dệt nhuộm đến nhà máy đóng gói, đã đình chỉ sản xuất", ông Xie Jun, chủ một công ty xuất khẩu đồ nội thất ở đồng bằng sông Dương Tử, buồn rầu.

Bà Channey Zhen, giám đốc một hãng sản xuất đồ gốm sứ công nghệ cao ở Triều Châu (Quảng Đông), cũng cho biết công ty đã hoạt động trở lại từ ngày 10/2, nhưng chưa thể hoạt động hết công suất.

"Toàn bộ ngành công nghiệp sản xuất ở Trung Quốc được liên kết rất chặt chẽ. Chỉ cần một nhà cung cấp không hoạt động thì toàn bộ chuỗi sản xuất sẽ bị ảnh hưởng", bà Zhen phân tích.