(Ảnh minh họa: Hoàng Huy).
Theo báo cáo của Batdongsan.com.vn, trong năm 2023, nhóm tuổi 26 - 42 chiếm tỷ trọng cao nhất trong lượng người tìm mua bất động sản (BĐS).
Tỷ lệ người tìm mua nhà ở độ tuổi 27 - 30 tăng từ mức 39% vào năm 2021 lên trên 42% vào năm 2023, còn tỷ lệ ở nhóm trên 42 tuổi giảm từ 22,3% xuống 15,3%.
Với nhóm 22 - 26 tuổi, chỉ số này cũng tăng từ mức 13% vào năm 2021 lên khoảng 19% vào năm 2022 và duy trì 18,7% trong năm 2023.
Điều này phản ánh xu hướng người trẻ ngày càng quan tâm đến việc sở hữu nhà sớm hơn trước đây. Tuy nhiên trên thực tế, việc sở hữu BĐS của đa số người trẻ vẫn rất hạn chế khi mức tăng thu nhập chưa theo kịp đà tăng của giá nhà ở.
“Để mua được một căn nhà trung bình với diện tích khoảng 70 m2, giá bán 3 - 4 tỷ đồng tại các đô thị lớn, người trẻ cần tới 20 - 25 năm thu nhập. Con số này cho thấy tỷ lệ giá nhà/thu nhập ở Việt Nam thuộc nhóm rất cao, tức rất khó tiếp cận. Con số phù hợp là khoảng 6 - 8 năm.
Người trẻ độc lập tách hộ, lập nghiệp rất khó mua được nhà ở thời điểm hiện tại. Phần lớn cặp vợ chồng trẻ ở đô thị có thu nhập trung bình 20 - 30 triệu đồng/tháng đều phải thuê nhà hoặc sống cùng gia đình, rất ít người đủ tích lũy mua nhà thương mại khi chạm ngưỡng 30 tuổi”, ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng chia sẻ tại hội thảo do Báo Thanh tra tổ chức sáng 26/6.
Theo ông Hưng, người trẻ khó có nhà ở do rào cản về tài chính cá nhân cũng như rào cản tín dụng. Ngân hàng sẵn sàng cho vay mua nhà, song lãi suất cho vay thương mại hiện vẫn khá cao, thời hạn vay chưa đủ dài so với nhu cầu.
Thực tế cho thấy, chỉ khi có các gói ưu đãi lãi suất thấp (khoảng 5 - 6%) cố định thời gian đầu thì người trẻ mới mạnh dạn tính chuyện vay mua nhà. Nhu cầu về các khoản vay dài hạn từ 20 - 30 năm để giảm áp lực trả nợ hàng tháng là rất lớn.
TS Vũ Đình Ánh chia sẻ thêm, hiện nay lứa người trẻ tăng cường mua nhà, song không phải ai cũng dùng để ở. Trong giới đầu tư bất động sản bây giờ có những người rất trẻ, mới 25 - 35 tuổi, họ đã mua đến căn nhà thứ 2, thứ 3, thứ 4 nhưng vẫn đi ở thuê để ở vì mục tiêu đầu tư.
Còn với những người muốn sở hữu nhà nhưng không đủ tiền, họ sẽ phải đi vay, đi mượn. Sử dụng đòn bẩy tài chính là một trong những giải pháp giúp người trẻ sở hữu nhà.
Ngoài ra, bên cạnh chuyện mượn tiền thì còn mượn sức, kinh nghiệm, ý tưởng,... đó đều là sử dụng đòn bẩy. Vấn đề quan trọng là lựa chọn điểm tựa, chiều dài của đòn bẩy ra sao cho phù hợp.
TS Vũ Đình Ánh. (Ảnh: Di Anh).
"Tôi quen một bạn chưa đến 35 tuổi nhưng đã sở hữu tới 3 căn nhà, trong đó có 1 căn ở Hà Nội và 1 căn ở TP HCM. Tiền mua nhà là do cha mẹ cho.
Đó cũng là một dạng đòn bẩy tài chính có thể tiếp cận đầu tiên và nhanh nhất, tuy nhiên chỉ phù hợp với những người có thể nhận được sự hỗ trợ tài chính tốt từ phía gia đình", ông Ánh chia sẻ.
Trên thực tế, khoảng cách thu nhập của phần lớn người lao động so với giá BĐS hiện nay là rất xa. Nếu chỉ dựa vào tiền tiết kiệm từ thu nhập, người trẻ sẽ phải làm việc 20 - 25 năm không chi tiêu, ăn uống,... mới đủ mua nhà.
"Gần như là vô vọng trong câu chuyện có đủ tiền mới mua nhà", chuyên gia nói và cho biết, thực trạng trên không chỉ diễn ra ở Việt Nam mà còn tại Hàn Quốc, Trung Quốc. Thay vì thu hẹp, xu thế này sẽ ngày càng mở rộng.
Để sử dụng đòn bẩy tài chính hiệu quả, TS Vũ Đình Ánh đã đưa ra 3 lưu ý cho người trẻ.
Đầu tiên là lựa chọn căn nhà phù hợp. Với bối cảnh hiện tại, khả năng giá BĐS giảm sâu là rất thấp. Vì vậy, điều quan trọng hơn cả là hãy lựa chọn một căn nhà phù hợp với nhu cầu và khả năng của bản thân, trước khi quyết định có nên sử dụng đòn bẩy tài chính hay không.
Thứ hai là phải lựa chọn đối tác tài chính phù hợp. Ông nói, thường sẽ không xảy ra việc người dân đi vay tín dụng đen để mua nhà. Tuy nhiên, vẫn có những trường hợp buộc phải đi "vay nóng" để kịp thanh toán khi đến hạn.
Khi làm việc với các tổ chức tài chính, người mua nhà cần xem kỹ hợp đồng về những vấn đề như có điều khoản gia hạn hay không, phương án nếu không trả kịp. Đồng thời cần lường trước kịch bản sẽ xảy ra nếu đột nhiên có biến cố rủi ro như mất việc, bệnh tật...
Cuối cùng là lựa chọn phương án tài chính phù hợp. Người trẻ phải biết cách quản lý tài chính cá nhân.