Nhìn lại 10 khoảnh khắc lịch sử trong mối quan hệ Mỹ - Triều Tiên

Lãnh đạo Kim Jong-un (trái) và Tổng thống Mỹ Donald Trump. (Ảnh: CNN)

Chiến tranh Triều Tiên

Hai quốc gia đã tham gia cuộc chiến tranh kéo dài 3 năm đầu những năm 50 của thế kỷ trước, làm hàng triệu người thiệt mạng, trong đó có 36.000 lính Mỹ.

Cuộc chiến bắt đầu vào tháng 6/1950 khi binh lính Triều Tiên đổ về vùng biên giới tại vĩ tuyến 38 và tung ra một cuộc tấn công bất ngờ.

Quân đội yếu ớt của Hàn Quốc khi đó đã gần như bị đuổi khỏi bán đảo trước khi các lực lượng Liên hợp quốc do Mỹ đứng đầu can thiệp và tiến sâu về phía Triều Tiên.

Sau đó quân đội Trung Quốc đã tham gia và đẩy các lực lượng Liên hợp quốc trở lại.

Cuộc chiến kết thúc bằng một cuộc đình chiến vào tháng 7/1953, nhưng nó vẫn chưa được thay thế bằng một hiệp ước hòa bình khiến cho bán đảo Triều Tiên vẫn còn trong tình trạng chiến tranh. Mỹ vẫn có khoảng 28.500 binh lính ở Hàn Quốc

Triều Tiên bắt tàu Mỹ

Tháng 1/1968, những con tàu của hải quân Triều Tiên đã tấn công và bắt được tàu USS Pueblo của Mỹ ngoài khơi bờ biển phía đông Triều Tiên. Một thủy thủ Mỹ đã bị giết và 82 người khác bị bắt.

Họ bị giam giữ ở Triều Tiên trong 11 tháng, bị đánh đập và thẩm vấn trước khi được thả và sau khi phía Mỹ ký một tuyên bố thừa nhận con tàu này đã vào lãnh hải Triều Tiên bất hợp pháp.

Triều Tiên đã trưng bày tàu Pueblo ở Bình Nhưỡng và coi đây là con tàu hải quân duy nhất của Mỹ bị nước ngoài bắt giữ.

Đổ máu ở Khu vực Phi quân sự

Vào mùa hè năm 1976, hai lính Mỹ đã bị binh lính Triều Tiên tấn công cho tới chết trong một cuộc giao tranh về việc Mỹ cố gắng hạ một cái cây ở Khu vực Phi quân sự chia cắt hai miền Triều Tiên.

Mỹ tức giận phản ứng lại bằng cách đưa máy bay thả bom hạt nhân B-52 về phía Khu vực Phi quân sự để đe dọa Triều Tiên.

Căng thẳng đã giảm bớt sau đó khi Lãnh đạo Triều Tiên Kim Il Sung (ông nội của nhà lãnh đạo Kim Jong-un) đã thể hiện sự nuối tiếc về vụ giết người.

Đây vẫn là sự đổ máu đáng nhớ tại Khu vực Phi quân sự vốn được rải đầy mìn và hàng rào thép gai.

Tổng thống Carter tới Triều Tiên

Tháng 6 năm 1994, Tổng thống Mỹ khi đó là Jimmy Carter đã tới Triều Tiên qua Khu vực Phi quân sự và đã có 2 vòng đàm phán dài với Nhà lãnh đạo Kim Il Sung trong một nỗ lực nhằm giải quyết một cuộc đối đầu hạt nhân đầu tiên.

Sau khi trở về Hàn Quốc, ông Carter đã chuyển lời đề nghị của ông Kim Il Sung về một thượng đỉnh liên Triều và Tổng thống Hàn Quốc Kim Young-sam đã chấp nhận.

Thỏa thuận khung

Tháng 10/1994, Mỹ đã ký một thỏa thuận giảm trừ hạt nhân với Triều Tiên, kết thúc nhiều tháng lo ngại chiến tranh do Triều Tiên đe dọa rut khỏi Hiệp ước Không phổ biến hạt nhân và chuyển đổi kho nhiên liệu hạt nhân thành những trái bom.

Theo hiệp ước có tên “Thỏa thuận khung”, Triều Tiên đã đóng băng các hoạt động hạt nhân và nhất trí tháo dỡ các cơ sở hạt nhân để đổi lấy việc xây dựng 2 lò phản ứng hạt nhân nước nhẹ nhằm phát điện và cung cấp dầu.

Thỏa thuận này bị sụp đổ năm 2002 khi Mỹ buộc tội Triều Tiên bí mật thực hiện một chương trình hạt nhân bằng cách sử dụng uranium đã làm giàu.

Cánh tay phải của ông Kim tới Mỹ

Tháng 10/2000, cánh tay phải của ông Kim Jong Il, đồng thời là phó chủ tịch thứ nhất Ủy ban Quốc phòng Triều Tiên Jo Myong Rok đã tới Mỹ và trở thành quan chức cao cấp nhất Triều Tiên từng thăm kẻ thù thời chiến kể từ sau chiến tranh Triều Tiên.

Ông Joe đã gặp Tổng thống Bill Clinton và chuyển bức thư cá nhân của ông Kim. Chuyến đi của ông Joe diễn ra khi hai nước đang tìm cách cải thiện các mối quan hệ sau một cuộc hòa hoãn có được trong thượng đỉnh liên Triều đầu tiên trước đó trong năm.

Ngoại trưởng Mỹ Albright đến Triều Tiên

Vài tuần sau chuyến đi của ông Jo, Ngoại trưởng Mỹ khi đó là bà Madelein Albright đã có chuyến thăm đối ứng với Bình Nhưỡng để sắp xếp chuyến đi cho ông Clinton tới Triều Tiên.

Bà đã gặp ông Kim Jong Il và họ cùng xem màn biểu diễn “Arirang” bao gồm một bức tranh ghép khổng lồ thể hiện tên lửa bay lên trời.

Tuy nhiên, tình hình giữa hai nước thay đổi đáng kể sau khi Tổng thống George W.Bush nhậm chức tháng 1/2001 với một chính sách cứng rắn đối với Triều Tiên.

Ông Clin cuối cùng đã tới Triều Tiên với cương vị là cựu tổng thống năm 2009 để đảm bảo tự do cho 2 nhà báo Mỹ bị giam giữ tại đây.

Đàm phán sáu bên

Mỹ đã được đưa trở lại bàn đàm phán với Triều Tiên năm 2003, lần này theo khuôn khổ của các cuộc đàm phán sáu bên, bao gồm Hàn Quốc, Trung Quốc, Nga và Nhật Bản.

Trong các cuộc đàm phán liên tục cho tới 2008, Triều Tiên đã lại dừng các hoạt động hạt nhân và dỡ bỏ một số thành phần quan trọng trong khu hạt nhân chính của mình để đổi lấy lợi ích về an ninh, kinh tế và năng lượng.

Tuy nhiên, các cuộc đàm phán này sụp đổ trong bối cảnh tranh cãi về cách xác minh các bước giải trừ vũ khí của Triều Tiên.

Triều Tiên chính thức rút khỏi các cuộc đàm phán năm 2009 để phản đối việc quốc tế lên án Bình Nhưỡng phóng tên lửa tầm xa vốn bị cấm.

Tăng cường các vụ thử

Sau khi cha qua đời, ông Kim Jong-un lên nắm quyền năm 2011 và bắt đầu tiến hành một số lượng lớn bất thường các vụ thử vũ khí với mục tiêu tạo ra tên lửa mang hạt nhân có thể bay tới đất Mỹ.

Đặc biệt, năm 2017, thế giới đã thấy sự lo ngại về cuộc chiến tranh trên bán đảo Triều Tiên tăng lên nhanh chóng sau khi Triều Tiên tiến hành vụ thử hạt nhân lần 6 và mạnh mẽ nhất, đồng thời thử 3 tên lửa đạn đạo liên lục địa.

Ông Kim và ông Trump đã có những cuộc khẩu chiến và đe dọa tấn công lẫn nhau.

Một sự hòa hoãn mới

Ông Kim Jong-un đã thay đổi chiến thuật của mình vào năm 2018 khi cử một đoàn đại biểu tới tham dự Olympic mùa đông tại Hàn Quốc và có cuộc họp thượng đỉnh với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in.

Ông Kim đã đề nghị đàm phán để dừng chương trình hạt nhân nếu ông được đảm bảo an ninh từ phía Mỹ.

Hiện vẫn có những hoài nghi sâu sắc về việc ông Kim sẽ từ bỏ hoàn toàn vũ khí hạt nhân, tuy nhiên ông Trump đã nhất trí gặp ông Kim trong một cuộc họp thượng đỉnh.

Ông Kim đã cho người tới Mỹ và chuyển thư cá nhân tới ông Trump sau khi Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tới Bình Nhưỡng và gặp ông Kim hai lần.

Lịch trình gặp gỡ chi tiết của lãnh đạo Mỹ - Triều trong hôm nay Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ rời Singapore vào khoảng 19h tối nay (12/6) giờ địa phương, sau hội nghị thượng đỉnh với lãnh đạo ...

[Live] Cuộc gặp gỡ lịch sử giữa hai ông Donald Trump và Kim Jong un Vào 9h ngày 12/6 giờ địa phương (tức 8h ngày 12/6 giờ Việt Nam) sẽ diễn ra cuộc gặp thượng đỉnh giữa Tổng thống Mỹ ...