Hành trình siêu lay nhiễm Covid-19 từ một cuộc họp cấp cao của công ty dược phẩm Biogen ở Mỹ

â

Vào ngày thứ Hai đầu tiên của tháng 3, Michel Vounatsos, Giám đốc điều hành công ty dược phẩm Biogen, xuất hiện trước công chúng với trạng thái tinh thần tốt. Loại thuốc chữa trị bệnh Alzheimer mới của công ty này đã cho thấy sự hứa hẹn sau nhiều năm thất bại. Doanh thu của công ty chưa bao giờ đạt được con số cao như vậy. 

Tại một hội nghị chăm sóc sức khỏe cao cấp ở Boston, khi được hỏi liệu dịch Covid-19 đang lây lan tại Trung Quốc có gây cản trở chuỗi cung ứng và gián đoạn các kế hoạch lớn của công ty hay không, ông Vounatsos đã nói không.

Mặc dù vậy, virus đã âm thầm lây lan giữa những người trong ban giám đốc điều hành cấp cao của Biogen, họ không hề biết rằng mình đã bị nhiễm bệnh trước đó tại một cuộc họp lãnh đạo hàng năm của công ty. Các nhân viên của Biogen bị nhiễm bệnh hầu hết đều cảm thấy khỏe mạnh, họ lên máy bay rất đông hành khách, lái xe về nhà và lan tỏa virus đến cho ít nhất 6 tiểu bang, quận Columbia và ba hạt khác, vượt xa khả năng xoay xở của các quan chức y tế công cộng địa phương.

Cuộc họp của công ty Biogen là một trong những ví dụ gần đây nhất ở Mỹ, về thứ mà các nhà dịch tễ học gọi là "các sự kiện siêu lây nhiễm" của Covid-19, nói về một nơi tập hợp một số lượng nhỏ người bị nhiễm bệnh, rồi dẫn đến sự lây lan lớn trong cộng đồng. Không giống như các ổ dịch lây lan virus khác, ở Biogen, sự lây lan đã xảy ra tại một cuộc họp của các chuyên gia chăm sóc sức khỏe hàng đầu, họ có nhiệm vụ là phòng chống bệnh tật chứ không phải lây lan bệnh tật.

John Carroll, biên tập viên của Endpoint News, chuyên về ngành công nghệ sinh học, cho biết: "Đây là những chuyên gia về chăm sóc sức khỏe và phát triển dược phẩm, và họ hoàn toàn không biết gì về điều kinh khủng nhất phá hủy thế giới của họ".

Số lượng người nhiễm bệnh chính thức được công bố là 99 trường hợp, bao gồm cả nhân viên và những người có tiếp xúc với họ, theo thông tin từ Bộ Y tế Công cộng Massachusetts. Nhưng đây chỉ bao gồm những người sống ở tiểu bang đó. Con số thực tế trên khắp nước Mỹ chắc chắn còn cao hơn thế. 

Hai trường hợp đầu tiên ở bang Indiana là Giám đốc điều hành Biogen. Đây là trường hợp đầu tiên được biết đến ở Tennessee, và là một trong 6 người được phát hiện sớm nhất ở Bắc Carolina. Tất cả những người bên ngoài Massachusetts có liên quan tới ổ dịch đều đã phục hồi sức khỏe. Nhưng rất khó để nói, liệu có ai đó khác bị bệnh nặng hay thậm chí là chết, do sự lây lan từ buổi hội nghị này hay không.

Rất nhiều người đã chỉ trích quyết định của Biogen về việc tiếp tục cuộc họp lãnh đạo vào cuối tháng 2, với sự tham dự của các phó chủ tịch từ các nước châu Âu đã bị virus tấn công trước đó. Những công ty khác trong ngành đã đổ lỗi cho Biogen vì đã bưng bít về sự bùng phát này. 

Có ít nhất hai trong số các giám đốc điều hành cấp cao của công ty đã cho kết quả dương tính với virus. Trả lời các câu hỏi từ tờ The New York Times, ông Vounatsos từ chối cho biết kết quả xét nghiệm ngay cả khi ông đã được thử nghiệm Covid-19.

Mặc dù một số công ty khác đã hủy các cuộc họp quốc tế vào khoảng thời gian từ cuối tháng 2, nhưng Biogen chưa bao giờ để tâm chuyện này. Dịch bệnh đã lây lan ở Trung Quốc, nhưng chưa được tuyên bố là đại dịch toàn cầu. Tính đến ngày 21/2, trước khi diễn ra cuộc họp, Mỹ chỉ có 30 trường hợp được xác nhận, theo dữ liệu được tổng hợp bởi The Times. 

Các giám đốc điều hành Biogen ở Đức, Thụy Sỹ và Italy - nơi chỉ có 20 trường hợp bị nhiễm được biết đến - đã sẵn sàng lây lan dịch bệnh cho những người khác. 

Vào đêm đầu tiên, có khoảng 175 giám đốc điều hành đã tập trung ăn uống tại một bữa tiệc buffet và cocktail tại khách sạn Marriott Long Wharf có tầm nhìn ra Cảng Boston. Các đồng nghiệp đã lâu mới gặp nhau trong một năm, liền bắt tay và gặp mặt ông chủ, một số người là dân châu Âu, họ đã trao những nụ hôn xã giao cho nhau lên cả hai má.

Hai ngày sau, các giám đốc điều hành cấp cao trở lại văn phòng của họ. Một người lái xe đến một trung tâm sản xuất ở Bắc Carolina. Những người khác đã bay trở lại châu Âu. Peter Bergethon, người đứng đầu ngành y học kĩ thuật số và định lượng tại Biogen, đã về nhà với vợ. Ông là một bác sĩ về bệnh truyền nhiễm.

Một phó chủ tịch của Biogen và chồng cô đã tham dự một bữa tiệc vào tối thứ Bảy tuần tiếp đó, tại nhà của một người bạn ở Princeton, New Jersey, cùng với khoảng 45 người khác. Họ đã tổ chức một ngày lễ theo lịch Chính thống Hy Lạp, vào cuối mùa lễ hội Carnival, với các loại kẹo đặc biệt và các điệu nhảy truyền thống có nắm tay nhau, để tạo thành một vòng tròn. 

Mặc dù lễ kỉ niệm ở Hy Lạp đã bị hủy bỏ, nhưng bữa tiệc ở New Jersey vẫn tiếp tục, vì các quan chức Nhà Trắng tuyên bố virus ở Mỹ được kiểm soát. Tối hôm đó, Allana Taranto, một nhiếp ảnh gia chuyên về cuộc họp lãnh đạo cho Biogen, đã tổ chức sinh nhật lần thứ 42 của cô, với bạn trai và một cặp vợ chồng khác.

Tuy nhiên đến cuối tuần đó, một số người trong công ty đã bắt đầu cảm thấy mệt mỏi.

Jie Li, một nhà sinh học 37 tuổi, làm việc trong nhóm điều chế thuốc Alzheimer, bị ớn lạnh, ho khan và đau nhức. Chức vụ của cô ấy quá thấp để tham dự hội nghị lãnh đạo của công ty, nhưng ông chủ của cô ấy đã đi dự cuộc họp và xuất hiện tại văn phòng sau đó.

Vào ngày 2/3, thứ Hai của tuần sau đó, giám đốc y tế của công ty đã gửi một email thông báo cho tất cả những người tham dự cuộc họp lãnh đạo, rằng một số người đã bị bệnh và bảo họ liên hệ với nhà cung cấp dịch vụ chăm sóc sức khỏe, nếu họ cảm thấy bị bệnh. Tuy nhiên cùng ngày hôm đó, 4 nhà điều hành hàng đầu của công ty đã tham dự một hội nghị chăm sóc sức khỏe quy mô lớn do công ty đầu tư Cowen tổ chức. Tại một khách sạn Marriott khác ở Boston, họ đã tổ chức các cuộc họp trong phòng khách sạn với các nhà đầu tư tiềm năng. 

Tại hội nghị, mối lo ngại về Covid-19 được phát tán khi một số công ty, bao gồm cả Vertex và Seattle Genetic, đã hủy bỏ sự tham gia. Đến thứ Ba, tức ngày thứ hai của hội nghị, nhiều người tham dự đã ngừng bắt tay. Sau đó, các nhà đầu tư được thông báo rằng hai trong số bốn giám đốc điều hành của Biogen tại hội nghị đã thử nghiệm dương tính với Covid-19.

Để bảo vệ công ty của mình về quyết định tham gia sự kiện này, ông Vounatsos nói: "Khi nghe thông tin một số đồng nghiệp của mình bị bệnh, chúng tôi không hề biết nguyên nhân là do Covid-19".

Thứ Ba của tuần đó, Biogen đã liên lạc với Bộ Y tế Công cộng Massachusetts, và báo cáo rằng có khoảng 50 nhân viên ở khu vực Boston và nước ngoài có các triệu chứng giống như bị nhiễm Covid-19. 

Nhân viên của Biogen bắt đầu xuất hiện tại phòng cấp cứu của Bệnh viện Đa khoa Massachusetts, yêu cầu xét nghiệm. Nhưng trường hợp của họ được cho là không thỏa mãn các tiêu chí thử nghiệm virus vào thời điểm đó, vì không ai từng đi đến một điểm nóng hoặc phơi nhiễm với người đã thử nghiệm dương tính với Covid-19.

Ngày hôm sau, điều tồi tệ nhất đã đến. Hai giám đốc điều hành Biogen đã trở về nhà ở Đức và Thụy Sỹ, tại đây các xét nghiệm được phổ biến rộng rãi hơn, họ đã xét nghiệm và cho kết quả dương tính với virus. Vào thứ Năm, công ty đã tổ chức một cuộc gặp với nhân viên của mình và chia sẻ tin tức. Tất cả nhân viên làm việc tại văn phòng đều được hướng dẫn làm việc tại nhà. 

Tuy nhiên, cùng ngày hôm đó, một giám đốc điều hành của Biogen đã đến thăm văn phòng nghiên cứu dược phẩm và nhà sản xuất của Mỹ, hay PhRMA, nhóm vận động hành lang hàng đầu của ngành. Ngay sau đó, vị giám đốc điều hành này đã xét nghiệm dương tính với virus, khiến cho tập đoàn phải đóng cửa trụ sở để làm trử trùng.

Vài tuần tiếp theo, các nhân viên Biogen lại đối mặt với những tin tức còn tồi tệ hơn về những người đã đổ bệnh. Bác sĩ Bergethon đã lây nhiễm cho vợ mình. Trong khi các triệu chứng của họ có thể kiểm soát được, thì phần đáng sợ nhất là sự không chắc chắn, Tiến sĩ Bergethon nhớ lại gần đây tại một sự kiện ảo do Đại học Rochester tổ chức.

Cô Taranto, nhiếp ảnh gia từng tham gia hội nghị lãnh đạo Biogen, đã vô tình truyền bệnh cho một người bạn trong bữa tối sinh nhật của cô, mặc dù cô cảm thấy khỏe mạnh vào thời điểm đó. Trong số 40 người tham dự bữa tiệc ở New Jersey, có ít nhất 15 người sau đó đã thử nghiệm dương tính với virus, theo thông tin từ các cơ quan y tế công cộng.

Một giám đốc điều hành khác của Biogen, Chris Baumgartner, đã trở thành trường hợp bị nhiễm Covid-19 đầu tiên ở Tennessee. Các trường hợp gần đây nhất ở Indiana và Bắc Carolina là có mối liên hệ với công ty này. 

Một nhân viên Biogen thậm chí còn mang virus trở lại Trung Quốc.

Sau khi đổ bệnh với các triệu chứng giống như cúm, cô Li đã gọi xe cứu thương và được xét nghiệm Covid-19, theo thông tin từ một quan chức y tế công cộng ở Belmont, vùng ngoại ô Boston cao cấp nơi cô sống. Nhưng trước khi nhận được kết quả, cô đã đặt một chuyến bay tới Bắc Kinh, lên máy bay cùng chồng và con trai, bỏ lại ngôi nhà của họ, chiếc BMW màu trắng và cuộc sống đầy những cạm bẫy mà họ đã xây dựng ở Mỹ trong hơn 15 năm. 

Hiện giờ, cặp vợ chồng lo lắng nhất cho đứa con 2 tuổi của họ, nếu cả hai đều ngã bệnh, đứa trẻ sẽ phải rời xa bố mẹ mình.

Li đã uống thuốc để che giấu các triệu chứng và tình trạng sức khỏe của mình với các tiếp viên trên chuyến bay, theo thông tin từ các quan chức kiểm soát dịch bệnh của Air China and Beijing cho biết vào tháng trước. Sau khi cô hạ cánh ở Trung Quốc, các nhà chức trách đã điều tra cô vì tội cản trở việc phòng chống bệnh truyền nhiễm, một tội danh được cho là có bản án lên đến 7 năm tù giam.

Tại Bắc Kinh, Bác sĩ Meeker cho biết cặp vợ chồng bị sốt cao, nhiễm trùng phổi và phải nhập viện. Gần đây, ông nhận được một email từ ông Hong, nói rằng họ đang hồi phục sức khỏe, nhưng "cuộc sống của họ sẽ khác đi trong tương lai".

Tại Biogen, dường như tất cả các nhân viên bị bệnh của công ty đã hồi phục sức khỏe. Ngoài cô Li, tất cả đã trở lại làm việc, ông Caouette nói.

Biogen kể từ đó đã tham gia vào cuộc chiến chống lại virus. Công ty đã quyên góp 10 triệu đô la để mở rộng quyền tham gia vào hoạt động thử nghiệm và cung cấp thực phẩm khẩn cấp và đồ bảo hộ cho nhân viên bệnh viện.

Các quản lí của công ty cho biết cuộc đấu tranh chống lại đại dịch mới chỉ bắt đầu. Chẳng hạn, Biogen cũng đã tham gia các cuộc đàm phán với Vir Technology về việc cho ra đời một phương pháp điều trị tiềm năng cho Covid-19.