Tỉ lệ tử vong do dịch Covid-19 thực tế trên toàn cầu có thể cao hơn 60% so với các con số công bố

Gần đây, theo một báo cáo về các trường hợp tử vong ở 14 quốc gia của FT, số người chết do đại dịch Covid-19 có thể cao hơn gần 60% so với con số báo cáo chính thức.

Báo cáo thống kê cho thấy tỉ lệ tử vong tại các quốc gia này vượt quá 122.000 người so với mức bình thường, cao hơn đáng kể so với con số 77.000 ca tử vong do đại dịch Covid-19 được báo cáo cho cùng 14 quốc gia ở khoảng thời gian trên.

Nếu sử dụng cùng mức tỉ lệ quan sát được tại 14 quốc gia này cho toàn thế giới, số ca tử vong do virus Covid-19 sẽ tăng từ mức công bố hiện tại là 201.000 người, lên 318.000 người, một con số đáng báo động.

Theo Financial Times, để xác định số người tử vong vượt quá mức thông thường, FT đã dùng số người tử vong do mọi nguyên nhân ở các tuần bùng phát dịch bệnh, cụ thể là trong tháng 3 và tháng 4/2020, so với mức trung bình cùng kì từ năm 2015 đến năm 2019 tại từng quốc gia.

Kết quả cho thấy tổng cộng có đến 122.000 người tử vong, vượt quá mức trung bình 4 năm trước, tương đương với tỉ lệ tử vong tăng 50% tại các quốc gia được nghiên cứu.

Trong tất cả 14 quốc gia được phân tích, ngoại trừ Đan Mạch, số người chết vượt xa số lượng ca tử vong do virus Covid-19 được báo cáo chính thức.

Thực tế, độ chính xác của các con số thống kê tử vong chính thức do virus bị hạn chế một phần bởi khả năng xét nghiệm của các quốc gia, để xác nhận các trường hợp nhiễm trên diện rộng.

Gần đây, một số quốc gia, gồm có Trung Quốc, đã điều chỉnh lại số người tử vong do chủng virus corona mới này, sau khi thay đổi phương thức thống kê.

Theo báo cáo của FT, tổng số người tử vong (với mọi nguyên nhân) đã tăng 60% ở Bỉ, 51% ở Tây Ban Nha, 42% ở Hà Lan và 34% ở Pháp giai đoạn bùng phát đại dịch so với cùng kì những năm trước đó.

Tuy nhiên, không thể phủ nhận một phần người tử vong tăng lên này có thể là kết quả của các nguyên nhân khác ngoài đại dịch Covid-19, do nhiều người mắc các bệnh lí khác tránh đến bệnh viện.

Dù vậy, tỉ lệ tử vong cao được ghi nhận tăng mạnh nhất ở những "điểm nóng dịch" hứng chịu cơn bùng phát virus Covid-19 tồi tệ nhất, cho thấy hầu hết các trường hợp tử vong này đều liên quan trực tiếp đến virus, chứ không chỉ đơn giản là tác dụng phụ của các biện pháp phong tỏa được đưa ra.

Ông David Spiegelhalter - Giáo sư giảng dạy tại Đại học Cambridge, nhận định rằng: "Số tử vong hàng ngày ở Anh hiện đang rất thấp, vì họ chỉ đang tính đến những ca tử vong tại bệnh viện".

"Để so sánh một cách không thiên vị, chúng ta chỉ có một lựa chọn duy nhất là xem xét tỉ lệ người chết với tất cả nguyên nhân gây tử vong giữa các quốc gia với nhau", ông nói.

"Vẫn đang có rất nhiều câu hỏi liên quan đến sự gia tăng trong những cái chết 'không có từ Covid trong giấy chứng tử' mà chúng ta hiện có", Giáo sư Spiegelhalter nói thêm. "Mà chúng ta vẫn cảm thấy chắc chắn có một sự liên quan nào đó với cơn đại dịch bệnh này".

Lượng người tử vong vượt quá con số chính thức được ghi nhận rõ nhất ở các khu vực thành thị có sự bùng phát dịch bệnh tồi tệ nhất, thậm chí một số nơi còn chứng kiến tỉ lệ áp đảo hoàn toàn những khu vực có dịch bệnh ít nghiêm trọng hơn.

Điều này đặc biệt đáng lo ngại đối với nhiều nền kinh tế mới nổi, trong đó tổng tỉ lệ tử vong vượt mức có cường độ báo động so với tỉ lệ tử vong do virus Covid-19 được công bố chính thức.

Tại tỉnh Guayas - tỉnh đông dân nhất tại Ecuador – con số tử vong chính thức liên quan đến Covid-19 trong khoảng thời gian từ ngày 1/4 đến ngày 15/4 là 245 trường hợp. Tuy nhiên, dữ liệu về tổng số người chết trong giai đoạn này đã tăng 350% so với trung bình 4 năm trước đó, tăng lên khoảng 10.200 người.

Tại khu vực phía bắc Ý, tâm chấn dịch tại châu Âu, ghi nhận hơn 13.000 ca tử vong, vượt mức báo cáo chính thức cho gần 1.700 thành phố có công bố dữ liệu. Con số này cao hơn nhiều so với mức 4.348 trường hợp tử vong do virus Covid được báo cáo trong cùng khu vực, tương đương với mức tăng 155%.

Khu vực xung quanh thành phố Bergamo, Ý có tỉ lệ tử vong do mọi nguyên nhân gia tăng báo động nhất toàn cầu ở mức 464%, cao hơn so với dữ liệu trung bình, theo sau là thành phố New York với mức tăng 200% và thủ đô Madrid, Tây Ban Nha, với mức tăng 161%.

Tại thủ đô Jakarta - Indonesia, số liệu thống kê về lượng người được chôn cất trong giai đoạn bùng dịch cho thấy mức tăng 1.400 người, so với mức trung bình cùng kì 4 năm trước đó.

Con số này gấp 15 lần con số chính thức 90 trường hợp tử vong do Covid-19 được báo cáo trong cùng thời kì.

Tình trạng báo động này không chỉ giới hạn ở thế giới các nước đang phát triển với nguồn lực hạn chế, ngay cả các nước phát triển như Ý, Mỹ, Tây Ban Nha, bỉ đều có mức gia tăng cao.

Tại Anh và xứ Wales, số người thiệt mạng trong tuần kết thúc vào ngày 10/4, đạt mức cao nhất kể từ đầu thế kỉ.

Con số này cao hơn 76% so với mức tử vong trung bình tuần trong vòng 5 năm qua, và cao hơn 58% so với tổng số ca tử vong do virus Covid-19 được báo cáo trong cùng tuần đó.

Nhiều chuyên gia y tế đã lên tiếng cho rằng, các phương thức thống kê hiện tại vẫn chưa phản ánh đủ con số thiệt hại về người do đại dịch trong thực tiễn.

"Nếu chúng ta muốn hiểu được cách các quốc gia đã đối phó với sự bùng phát đại dịch, cũng như cách đại dịch đã ảnh hưởng đến sức khỏe của người dân các quốc gia đó như thế nào, cách tốt nhất là hãy đánh giá những cái chết vượt quá thông thường", ông David Leon - Giáo sư Dịch tễ học tại Trường Y học nhiệt đới và Vệ sinh dịch tễ London, nhận định.

Nhiều chuyên gia khác cũng đã đưa ra cảnh báo về tình trạng các con số tử vong được báo cáo cho nhóm người lớn tuổi, đối tượng đặc biệt dễ bị tổn thương bởi virus Covid-19, đang ở dưới mức thực tế một cách trầm trọng.

Adelina Comas-Herrera, Nghiên cứu viên tại Trung tâm Đánh giá Chính sách Chăm sóc y tế thuộc Trường Kinh tế London, cho biết: "Dường như có rất ít quốc gia tiến hành xét nghiệm có hệ thống đối với nhóm đối tượng sống tại các viện dưỡng lão, cả nhân viên và người lớn tuổi".

"Ngay cả việc sử dụng tỉ lệ tử vong vượt mức để ước tính tỉ lệ tử vong thực sự do virus Covid-19 vẫn có thể không đầy đủ", bà Markéta Pechkeepová - trợ lí giáo sư ngành nhân khẩu học Đại học Kinh tế Prague, nhận định.

"Nguyên nhân là vì các lệnh phong tỏa được áp dụng đã làm giảm tỉ lệ tử vong do các tai nạn giao thông và chấn thương nghề nghiệp xuống rồi", bà Pechkeepová nói.