Trung Quốc đối mặt với nguy cơ khủng hoảng kinh tế

Sự bùng phát của virus corona chủng mới (Covid-19) đã khiến nhiều thành phố ở Trung Quốc bị phong tỏa, hàng loạt các nhà máy buộc phải đóng cửa và chuỗi cung ứng toàn cầu bị gián đoạn. Chính những điều này đã làm cho nền kinh tế lớn thứ hai thế giới tăng trưởng với tốc độ chậm.

Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình, dường như cũng đang chịu áp lực phải đảm bảo sự tăng trưởng kinh tế cho đất nước trong tình cảnh hiện tại.

Trong bài phát biểu hôm 3/2 được công bố cuối tuần qua, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho biết: "Hiện tại, chúng tôi vẫn phải thực hiện các mục tiêu kinh tế và xã hội trong năm nay".

Năm ngoái, tăng trưởng của Trung Quốc đã giảm xuống mức thấp nhất trong gần ba thập kỉ.

Chính phủ Trung Quốc có thể phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng kinh tế nếu dịch bệnh không được kiểm soát tốt, Hãng nghiên cứu Economist Intelligence Unit (EIU) đã viết trong một ghi chú vào thứ sáu tuần trước (14/2), trước khi bài phát biểu của ông Tập được công bố.

Sự thất vọng của công chúng có thể leo thang tới mức nguy hiểm, nếu dịch bệnh không được kiểm soát trước tháng 4, EIU cho hay.

Đến thời điểm đó, những tổn thất kinh tế từ các chính sách phong tỏa của Trung Quốc sẽ trở nên rõ ràng. "Khi đó, chính quyền trung ương sẽ không thể để đổ lỗi cho chính quyền địa phương, vì họ đã chỉ đạo việc xử lí khủng hoảng trong hơn hai tháng vừa qua."

Đầu tháng này, hơn một nửa thành phố khắp Trung Quốc đã phải kéo dài thời gian phong tỏa, để hạn chế sự lây lan của virus corona. Năm ngoái, những khu vực này của Trung Quốc chiếm hơn 80% GDP quốc gia và 90% giá trị xuất khẩu. Sự gián đoạn của công xưởng thế giới đã ảnh hưởng nghiêm trọng đến chuỗi cung ứng trên toàn cầu.

Hiện tại, Trung Quốc đang nỗ lực hồi phục kinh tế, với các nhà máy bắt đầu mở cửa trở lại và hàng triệu công nhân quay lại làm việc sau kì nghỉ Tết Nguyên đán kéo dài. Tuy nhiên, tiến độ hoạt động vẫn còn chậm chạp. Các công nhân vẫn cần phải cách li, khiến nhiều nhà máy không thể hoạt động với công suất tối đa.

"Nhiều công ty nhỏ hơn đã tuyên bố rằng họ sẽ không thể tồn tại sau quí đầu tiên của năm, trong môi trường kinh doanh hiện tại", EIU cho biết. Bên cạnh một cuộc khủng hoảng sức khỏe, chính quyền Trung Quốc có thể phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng kinh tế, khi thu nhập và việc làm giảm sút.

Larry Hu, nhà kinh tế của Macquarie cho biết ông sẽ rất ngạc nhiên nếu Trung Quốc kiên quyết giữ mục tiêu tăng trưởng 6% năm nay. 

"Trong tình hình hiện nay, tôi có chút ngạc nhiên nếu các nhà hoạch định chính sách không muốn sửa đổi mục tiêu cho năm nay. Có lẽ họ không muốn đánh mất niềm tin trong việc quản lí? Hoặc cũng có thể vì họ tin rằng sự phục hồi lần này sẽ mạnh mẽ như lần phục hồi sau dịch SARS? Dù sao, với bài phát biểu của ông Tập, giới chức Trung Quốc chắc sẽ vẫn bám sát mục tiêu ban đầu".

Khi dịch bệnh bùng phát, nhiều nhà phân tích đã hạ dự báo tăng trưởng của Trung Quốc trong năm nay. Năm 2019, tăng trưởng GDP cả năm của Trung Quốc là 6,1%, thấp hơn so với mức 6,6% của năm trước đó.

Trước khi virus tấn công, các nhà phân tích đã dự đoán rằng tăng trưởng của nền kinh tế lớn thứ hai thế giới sẽ chậm lại dưới 6%. Nhưng đầu tháng này, họ đã hạ thấp dự báo hơn nữa, với ước tính nằm trong khoảng từ 4,9%-5,6%.

Theo một báo cáo của Reuters, ông Tập đã cảnh báo các quan chức hàng đầu của Trung Quốc rằng những nỗ lực ngăn chặn dịch bệnh đã đi quá xa, và đang gây tổn hại cho nền kinh tế. Ông cho rằng việc phong tỏa là không thực tế, và đã gây ra sự sợ hãi trong công chúng, không khuyến khích họ áp dụng các biện pháp này.

Trong vài tuần qua, Trung Quốc đã đưa ra nhiều chính sách hỗ trợ cho các công ty bị tổn thương bởi cuộc khủng hoảng. Các biện pháp được đề xuất bao gồm bơm tiền cho ngân hàng để tăng cho vay, xóa bớt nợ xấu và hạ lãi suất.

"Ở giai đoạn này, các lựa chọn chính sách khả thi nhất là hạ lãi suất và nới lỏng chính sách đối với các công ty, khu vực chịu ảnh hưởng", ông Hu nói.