Gia tăng số ca mắc bệnh ho gà, làm sao để phòng tránh?

Ho gà là bệnh truyền nhiễm cấp tính, có khả năng gây dịch. Bệnh thường lây truyền qua đường hô hấp do tiếp xúc trực tiếp với các dịch tiết từ niêm mạc mũi, họng của người bệnh khi ho, hắt hơi. Khả năng lây lan của bệnh cao, nhất là đối với những trẻ sinh hoạt trong cùng một không gian khép kín như trong nhà, trường học…

Theo thống kê của WHO, mỗi năm trên thế giới có khoảng 30-50 triệu người mắc bệnh ho gà, trong đó có khoảng 300.000 người bị tử vong, đa số là trẻ em dưới 1 tuổi và ở các nước chậm phát triển. Tại Việt Nam, ho gà là bệnh được chủng ngừa ngay khi trẻ tròn 2 tháng tuổi, bệnh cũng đã từng được khống chế trong những năm trước đây. Tuy nhiên, thời gian gần đây, ho gà đang trở lại với sự xuất hiện nhiều ca bệnh một cách bất thường.

Gần đây, Khoa Truyền nhiễm của Bệnh viện Nhi Trung ương đã liên tục tiếp nhận các trẻ bị biến chứng nặng do ho gà vào nhập viện. Hầu hết các trẻ mắc ho gà đều chưa tiêm vắc xin hoặc tiêm chưa đủ liều. Các bác sĩ cũng cho biết, đáng lưu ý, ghi nhận các trẻ mắc ho gà còn rất nhỏ (dưới 2 tháng tuổi), trước thời điểm có chỉ định tiêm vắc xin (theo chỉ định, trẻ tiêm vắc xin ho gà mũi 1 lúc đủ hai tháng tuổi). Trong khi đó, trẻ dưới 6 tháng tuổi mắc ho gà dễ bị biến chứng nặng.

Chia sẻ trên Báo Lao Động, PGS BS Trần Minh Điển, Phó giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương cho biết, 3 tháng gần đây, số mắc ho gà vào bệnh viện Nhi Trung ương có xu hướng tăng, trong đó có nhiều trẻ rất nhỏ. Thống kê trong 2015 cho thấy có 56,5% trẻ mắc ho gà dưới ba tháng tuổi. Đây là nhóm trẻ có nguy cơ biến chứng nặng rất cao. Riêng từ đầu năm đến nay đã ghi nhận 39 ca ho gà nhập viện tại bệnh viện này.

Khác với ho nhiễm khuẩn hô hấp thông thường, vi khuẩn ho gà khiến trẻ ho từng cơn không thể kiềm chế, thậm chí có thể ngừng thở, tử vong trong cơn ho. Điều đáng lo ngại là trong thời gian đầu mắc bệnh, triệu chứng ho gà rất giống với những chứng bệnh cảm thông thường nên nhiều gia đình có tâm lý chủ quan, tự mua thuốc về chữa cho con, đến khi thấy trẻ ho nặng, bị tím tái mới đưa vào viện thì đã trong tình trạng nguy kịch.

Điều trị cho trẻ mắc bệnh ho gà tại Bệnh viện Nhi Trung ương. (Ảnh: TTXVN)

Tại Nghệ An, chỉ trong tháng 3, Khoa Nhiệt Đới, Bệnh Viện Sản - Nhi Nghệ An, đã tiếp nhận điều trị cho 23 trẻ mắc bệnh ho gà.

Điều đáng nói là những trường hợp mắc bệnh ho gà điều trị tại khoa đều chưa đến tuổi tiêm phòng, trẻ dưới 3 tháng tuổi chiếm 30%, thậm chí có nhiều trẻ mới 20 ngày tuổi cũng đã mắc bệnh ho gà.

Trả lời trên Báo Nghệ An, thầy thuốc ưu tú - BS CKII Nguyễn Văn Sơn - Trưởng Khoa Nhiệt Đới, Bệnh Viện Sản - Nhi Nghệ An cho biết: Nguyên nhân là do người mẹ không được tiêm phòng cho nên không có kháng thể truyền cho con, vì thế trẻ sinh ra dễ mắc bệnh.

Khởi đầu của bệnh có thể không sốt hoặc sốt nhẹ, có viêm đường hô hấp trên, mệt mỏi, chán ăn và ho. Cơn ho gà rất đặc trưng, thể hiện trẻ ho rũ rượi không thể kìm hãm được, sau đó là giai đoạn thở rít như tiếng gà gáy. Cuối cơn ho thường chảy nhiều đờm dãi trong suốt và sau đó là nôn. Bệnh thường diễn biến nặng, dễ tử vong do bị bội nhiễm, gây biến chứng viêm phổi, viêm phế quản-phổi, nhất là ở trẻ dưới 5 tuổi và trẻ suy dinh dưỡng.

Bác sĩ Nguyễn Văn Sơn tư vấn cho mẹ có con bị bệnh ho gà. (Ảnh: Thu Hiền)

Còn ở phía Nam, theo thống kê, hiện đã có 15/20 tỉnh thành có ghi nhận ca bệnh ho gà. Bệnh viện Nhi Đồng TPHCM cho biết, trong vòng 3 tháng đầu năm, chỉ riêng bệnh viện này đã tiếp nhận và điều trị hơn 20 trường hợp ho gà ở trẻ nhỏ. Điều đáng nói, hầu hết các trường hợp đều chưa được tiêm ngừa.

Theo thống kê từ Viện Pasteur TP.HCM, chỉ trong 3 tháng đầu năm 2018, số ca mắc bệnh ho gà được phát hiện ở khu vực phía Nam là trên 40 ca, 80% trong số này là nhóm trẻ dưới 4 tháng tuổi.

Khá đông bệnh nhi thăm khám ho gà tại Bệnh viện Nhi đồng TP.HCM. (Ảnh: VTV)

Ho gà là bệnh lây truyền cấp tính thường gặp ở trẻ em. Bệnh khá nguy hiểm nên các bậc cha mẹ cần phải kịp cách xử trí đúng và kịp thời.

- Với những trẻ mắc ho gà thể nhẹ: Số cơn ho ít, thời gian mỗi cơn ho ngắn, trẻ vẫn ăn uống bình thường, trong cơn ho không tím mặt, những trường hợp này mẹ có thể chăm sóc tại nhà.

- Đảm bảo môi trường sống tránh chất kích thích như: khói thuốc lá, bụi, hóa chất. Cho trẻ nghỉ ngơi, yên tĩnh, tránh kích thích.

- Với trẻ bú mẹ tiếp tục cho bú mẹ bình thường. Với trẻ ăn dặm và trẻ lớn: cho trẻ ăn lỏng, dễ tiêu, ăn ít một, chia làm nhiều bữa.

- Vệ sinh thân thể, mũi miệng cho trẻ. Sau mỗi cơn ho vệ sinh sạch đờm ở miệng của trẻ, dùng khăn mềm lau sạch miệng bằng nước muối ấm. Có thể nhỏ mũi cho trẻ bằng nước muối sinh lý 9‰. Với trẻ lớn vệ sinh răng miệng và súc miệng bằng nước muối.

- Cách ly trẻ bị bệnh với những trẻ khác để tránh lây lan bệnh. Cho trẻ uống thuốc theo đơn của bác sĩ nếu có.

Để trẻ hạn chế tiếp xúc với nguồn bệnh các bậc cha mẹ cần cho trẻ tránh xa những người có dấu hiệu bị ho gà. Những trường hợp nghi ngờ mắc bệnh cũng không nên cho tiếp xúc với trẻ nhỏ, nhất là những trẻ chưa được tiêm phòng. Nếu trong gia đình có người bị ho gà thì cần phải điều trị dứt điểm, các thành viên khác cần đeo khẩu trang khi tiếp xúc gần người bệnh và có hướng điều trị, kiểm tra cho cả gia đình xem có bị lây truyền bệnh không vì bệnh rất dễ lây lan qua đường không khí.

Khuyến cáo của Bộ Y tế Để phòng chống bệnh ho gà, Cục Y tế dự phòng, Bộ Y tế khuyến cáo người dân cần đưa trẻ đi tiêm chủng tiêm vắc xin phòng bệnh ho gà (vắc xin phối hợp phòng bệnh Bạch hầu, ho gà, uốn ván –DTP hoặc vắc xin phối hợp phòng bệnh bạch hầu, uốn ván, ho gà, virus viêm gan B và Haemophilus influenzae type b - Quinvaxem) đầy đủ, đúng lịch. Đồng thời, thường xuyên rửa tay bằng xà phòng; che miệng khi ho hoặc hắt hơi; giữ vệ sinh thân thể, mũi, họng cho trẻ hàng ngày. Đảm bảo nhà ở, nhà trẻ, lớp học thông thoáng, sạch sẽ và có đủ ánh sáng. Khi có dấu hiệu mắc bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh ho gà, phụ huynh cần cho trẻ nghỉ học, cách ly và đưa đến cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời. Các bậc cha mẹ nên tiêm đầy đủ và đúng lịch vắc xin phòng bệnh ho gà. (Ảnh: Thời đại)