Thuốc chữa cúm và viêm tụy của Nhật Bản nổi lên trong cuộc đua thử nghiệm thuốc điều trị Covid-19

Camostat, loại thuốc trị viêm tụy do Công ty dược phẩm Ono, có trụ sở tại Osaka sản xuất, đang thu hút các nhà khoa học ở Nhật Bản và quốc tế, dù ít được chú ý như Avigan.

Hai hợp chất này đang tranh đua với hàng chục loại thuốc có tiềm năng trị Covid-19 khác, đang được thử nghiệm rộng rãi trên toàn cầu.

Sự góp mặt của 2 cái tên này cũng cho thấy cánh cửa cuộc đua phát triển các phương pháp điều trị và vắc-xin vẫn còn rộng mở, dù các chính trị gia như Thủ tướng Abe hay Tổng thống Mỹ Donald Trump tỏ rõ sự ủng hộ nghiêng về loại nào.

Thuốc Remdesivir của Gilead Science đã vươn lên dẫn đầu sau một kết quả thử nghiệm đầy hứa hẹn. Loại thuốc này đã nhanh chóng nhận được chấp thuận khẩn cấp để đưa vào điều trị tại Mỹ và Nhật Bản.

Tuy nhiên, Remdesivir chỉ mới chứng minh được việc giảm thời gian phục hồi của bệnh nhân Covid-19 nhập viện. Cuộc đua săn lùng thuốc vẫn đang hồi gay cấn cho các lựa chọn điều trị bổ sung.

Trong tháng 3, Avigan thu hút sự chú ý sau khi một quan chức Trung Quốc phát biểu, rằng loại thuốc này có vẻ như đã giúp bệnh nhân hồi phục bệnh viêm đường hô hấp cấp do virus Covid-19 gây ra.

Hiện tại, Avigan đang là "ngôi sao" của ít nhất 14 cuộc thử nghiệm lâm sàng, giữa màu sắc ảm đạm của thị trường chứng khoán toàn cầu, giá cổ phiếu Fujifilm đã ghi nhận mức cao kỉ lục.

Thủ tướng Abe đã lên tiếng kêu gọi chấp thuận sử dụng Avigan vào cuối tháng 5, nếu 14 thử nghiệm này thu lại kết quả khả quan.

Nếu trở thành sự thật, Avigan sẽ sở hữu tốc độ "thông quan" nhanh chưa từng thấy, đặc biệt là đối với một loại thuốc được biết rộng rãi là có gây dị tật bẩm sinh.

Chính quyền Thủ tướng Abe đã cam kết sẽ cung cấp miễn phí nguồn cung cấp thuốc đối với khoảng 43 quốc gia có các yêu cầu chính thức.

Thuốc Avigan gây dị tật bẩm sinh?

Avigan, còn được biết đến với tên favipiravir, được phát triển vào cuối những năm 1990 bởi một công ty dược phẩm mà Fujifilm sau đó mua lại, nằm trong một phần kế hoạch chuyển đổi từ kinh doanh máy ảnh sang lĩnh vực chăm sóc sức khỏe.

Avigan hoạt động bằng cách làm ngắn mạch cơ chế sinh sản của một số loại virus có RNA như cúm.

Avigan có thể được dùng dưới dạng viên, khiến loại thuốc này dễ tiếp cận hơn so với remdesivir của Gilead, hiện chỉ có thể được dùng tiêm truyền tĩnh mạch.

Tuy nhiên cơ chế giúp Avigan chống lại virus hiệu quả cũng chính là nhược điểm khiến nó phá hủy sự của các tế bào phát triển nhanh chóng ở thai nhi.

Sau khi được thử nghiệm khả năng kháng lại một loạt các loại virus, Avigan cuối cùng cũng được Nhật Bản chấp thuận vào năm 2014, nhưng chỉ được sử dụng khẩn cấp nhằm chống lại đại dịch cúm.

Avigan đã được cấp phép tại Trung Quốc, nơi đã cấp bằng sáng chế cho loại thuốc này.

Thuốc Camostat trị viêm tụy có tiềm năng trị Covid-19

Một loại thuốc chưa được chứng minh lâm sàng khác là mesylate Camostat, được phát triển bởi Công ty dược phẩm Ono.

Camostat là chất ức chế protease được sử dụng chủ yếu để điều trị viêm tụy và một số loại bệnh ung thư.

Các xét nghiệm trong phòng thí nghiệm và động vật trước đây của Camostat đối với Sars-cov-1, cho thấy thuốc có chức năng kháng virus, và có thể được sử dụng an toàn với liều lượng cao.

Một nghiên cứu được công bố trên tạp chí khoa học Cell hồi tháng 3, đã phát hiện ra rằng camostat có thể ngăn chặn một loại enzyme cần thiết cho virus Covid-19 để xâm nhập vào phổi.

Tiến sĩ Joseph Vinetz, giáo sư tại Trường Y Khoa Yale, đã sẵn sàng khởi động một cuộc  thử nghiệm lâm sàng với chất camostat này.

Hiện tại, Tiến sĩ Vinetz vẫn đang cố gắng kêu gọi tài trợ cho cuộc thử nghiệm.

Theo phát ngôn viên của Ono – bà Yukio Tani, công ty này đã ra mắt Camostat, được biết đến với tên gọi thương mại ở Nhật Bản là Foipan, dùng trong điều trị viêm tụy mãn tính vào năm 1985, viêm thực quản trào ngược sau phẫu thuật vào năm 1994.

Công ty đang cung cấp loại thuốc này cho các dự án nghiên cứu phương thức chữa trị Covid-19 tại Nhật Bản và quốc tế.

Bác sĩ Itzchak Levy tại Trung tâm y tế Sheba ở Israel đã khởi động một cuộc thử nghiệm camostat vào tháng trước. "Cho đến nay chúng tôi đã tuyển được 14 bệnh nhân và mong muốn sẽ có thêm nhiều bệnh nhân nữa", bác sĩ Levy nói.

Một cuộc thử nghiệm camostat khác đang được thực hiện tại Đại học Kentucky, Mỹ, xem xét khả năng ức chế con đường ưa thích của virus để xâm nhập vào tế bào người, sử dụng với hydroxychloroquine - loại thuốc trị sốt rét mà Tổng thống Trump đã dành lời có cánh để khen ngợi trong điều trị Covid-19.